اختلال یادگیری :
اختلال یادگیری از جمله مشکلات شایع در بین کودکان است که عدم تشخیص و درمان به موقع آن لطمات جبران ناپذیری را به زندگی حال و آینده کودک وارد می کند. در واقع اختلال یادگیری، یک واژه کلی است برای توصیف مشکلات خاصیکه کودکان در زمینه پردازش اطلاعات و مهارتهای یادگیری دارند. والدین گرامی، فراموش نکنید که تشخیص به هنگام وجود اختلال یادگیری در کودکان دارای این اختلال ، آینده روشن و متفاوتی را برای کودک رقم خواهد زد. این اطلاعات راهنمای شما در تشخیص وجود یا عدم وجود این اختلال در فرزند شما و روشهای درمان آن خواهد بود:
. اختلال یادگیری چیست ؟
اختلال يادگيري يك اصطلاح كلي است كه شامل گروه ناهمگون از دشواري هاي يادگيري است كه به صورتهاي مختلف مانند مشكلات اساسي در گوش دادن، صحبت كردن, خواندن، نوشتن، استدلال كردن يا توانايي درك كردن رياضيات متجلي مي شود. این اختلال اغلب سبب می شود که موفقیت در تحصیل برای کودک عذاب آور شود و در برخی موارد منجر به دلسردی، عزت نفس پایین، سرخوردگی مزمن و روابط ضعیف با همسالان گردد
. میزان شیوع اختلال یادگیری :
درصد شیوع این اختلال معمولا بین 1 تا 3 درصد تخمین زده می شود. با توجه به آمارهای متفاوتی که در این زمینه ارائه شده است، باید در نظر داشت که تاکنون ارقام گزارش شده درباره کودکان با اختلالات ویژه در یادگیری کمتر از 1 درصد نبوده است. لذا اگر همین پایین ترین رقم گزارش شده را برای جمعیت مدرسه ای جامعه ایران بپذیریم، در حدود حداقل 190 هزار دانش آموز با مشکلات ویژه در یادگیری خواهیم داشت که به کمک های جدی متخصصان اين حوزه و روان شناسان نیاز دارند.
عوامل منجر به ایجاد اختلال یادگیری :.
از جمله عوامل مؤثر در ایجاد اختلال یادگیری می توان به موارد ذیل اشاره کرد :
. عوامل ارثی
. عوامل پزشکی
. عوامل پیش، هنگام و پس از تولد
. عوامل فیزیولوژیک
. عوامل آموزشی
. عوامل محیطی ( نظیر سوء تغذیه و فقدان محرکات حسی و روانشناسی در ماهها و سالهای نخست زندگی )
مراحل ارزیابی و تشخیص اختلال یادگیری : .
- مصاحبه و تكميل شرح حال
- مشاهدات بالینی : مشاهده گر در حین مراحل ارزیابی اطلاعاتی را از خصوصیات و ویژگیهای رفتاری کودک به دست می آورد که او را در امر تشخیص یاری می دهد .
- آزمون های رسمی
الف : آزمون وکسلر
ب : آزمونهای بینایی :
براي مثال : آزمون دیداری حرکتی بندر – گشتالت، آزمون ادراکی بینایی فراستیگ
ج : آزمونهای شنوایی وپمن
د: آزمون های پیشرفت تحصیلی در سه بعد خواندن، نوشتن و ریاضیات
ه : آزمون رشد حرکتی لینکلن- اوزرتسکی
ی :آزمون برتری طرفی
مشخصات بالینی کودکان با اختلالات خواندن : .
ویژگیهای ذیل اغلب در کودکان دارای اختلالات خواندن قابل مشاهده است :
در خواندن شفاهي (قرائت) اشتباهات زيادي دارند
نارسا مي خوانند(حذف يا اضافه كردن حروف و يا تحريف هاي لغتي)
مشكل در تشخيص حروف چاپي دارند(ولي قادر به رونويسي كردن از روي حروف هستند)
در دستورالعملهاي پيچيده دستور ضعف دارند(در استنباط و استنتاج)
سرعت خواندن آنها كند است
هجي كردن آنها بسيار ضعيف مي باشد
ممكن است يك واژه را از وسط يا انتهاي يك جمله نوشته شده و يا چاپ شده شروع كند
حروف را پس و پيش مي خوانند .
مفاهیم کلمات خوانده شده را اغلب فراموش می کنند
سرعت قرائت آنها كم و غالباً با حداقل فهم همراه است.
مشخصات بالینی کودکان با اختلالات نوشتن : .
اشتباه نوشتن كلمات هم صدا
عدم دقت در دندانه كلمات و نقطه ها
زياد و كم كردن حروف در ديكته نويسي
نوشتن حروف بر اساس آنچه كه مي شنود
جا انداختن حروف يا كلمه
قرينه نويسي
وارونه نويسي
بد خط و ناخوانا نوشتن حروف و كلمات
اشتباه در هجي كردن
مشخصات بالینی کودکان با اختلالات ریاضی : .
- اشكال در يادگيري شمردن معنادار
- اشكال در يادگيري تسلط به نظم اعداد اصلي و ترتيبي
- قاطي كردن علايم رياضي(جمع، تفريق، ضرب و تقسيم)
- شكال در تحليل مطالب
- اشكال در تداعي علائم شنيداري و ديداري
- اشكال در درك نگهداري تعداد
- عدم انجام محاسبه با سرعت مورد انتظار
- اشكال در حافظه و توجه
- اشكال در شمارش پول و گفتن زمان
نیازها و خواسته های کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری: .
اجتناب از به کار بردن اصطلاحاتی که باعث خجالت و آسییب رساندن به آنها می شود(مانند تنبل، بی دقت، بی انگیزه) .
دادن امید و حس خوش بینی درباره آینده، توانایی هایشان به منظور دستیابی به اهداف.
دادن حس اعتماد به این کودکان.
حمایت همه جانبه، تشویق و دفاع از آن ها در حد منطقی.
مشخص کردن و فراهم کردن آن چه که آن ها برای رسیدن به موفقیت به آن نیاز دارند.
فراهم کردن متخصصانی که در آموزش این گونه دانش آموزان دانش و تجربه کافی دارند.
اهتمام زیاد برای مقابله و پیشگیری از مشکلات.
داشتن انعطاف لازم برای ایجاد زمینه سازگاری کودک با دیگران
زمانی که این کودکان با شکست مواجه می شوند، به آن ها یادآوری شود که آن ها استعدادها و نقاط قوت زیادی دارند و این دشواری ها دلیل بر کم هوشی
آن ها نیست.
کمک به آن ها در شکل گیری و باز سازی عزت نفس و اعتماد به نفس
تلاش برای پرورش و رشد نقاط قوت، علایق و استعدادهای آن ها.
فراهم کردن فرصت هایی برای شرکت کودک در فعالیت هایی که در آن استعداد داشته و به آن علاقه دارد.
ارتباط نزدیک میان خانه، مدرسه و درمانگر، به گونه ای که مانند یک تیم با هم همکاری داشته باشند.
پیامد های عدم درمان اختلالات یادگیری: .
از آن جا که این کودکان در درس های مدرسه با شکست مواجه می شوند، اغلب اعتماد به نفس آن ها آسیب می بیند. در نتیجه مهارت های اجتماعی این کودکان نیز در کنار عوامل ذیل تحت الشعاع قرار می گیرد:
- تحمل کم در برابر شکست و ناکامی
- فشار عصبی زیاد
- اضطراب و نگرانی
- منزوی و گوشه گیر شدن
- بروز رفتار های پرخاشگرانه
- وابسته بودن به دیگران
- عدم انگیزه و رغبت نسبت به یادگیری
اهمیت درمان اختلالات یادگیری: .
با توجه به این که اختلالات یادگیری یکی از شایع ترین اختلالات به ویژه در سنین کودکی و نوجوانی محسوب می گردد و به منظور تشخیص زود هنگام و ارائه خدمات روانشناختی و مشاوره ای به این گونه دانش آموزان و خانواده های آنان بخش اختلالات یادگیری مؤسسه توانبخشی ولیعصر (عج) تأسیس و ارائه خدمات می نماید. باید توجه داشت که این کودکان نیازمند درمان های روانشناختی تخصصی این اختلال هستند تا ضعف های مهارتی و پایه ای آن ها که مخصوص اين کودکان است به صورت تخصصی درمان شود.
نقش خانواده و معلمین در درمان اختلالات یادگیری: .
والدین كودكان مبتلا به ناتواناییهای یادگیری به دلیل تماس منظم و فراوان با کودک، اغلب اوقات اولین نفراتی هستند كه به نشانه های ناتوانی فرزندان خود پی می برند . گرچه محیط مدرسه برخی ناتواناییهای یادگیری رازودتر نشان می دهد اما از آنجا که در محیط منزل نیز كودك با تقاضاهای بسیاری برای انجام كارها روبروست، ممكن است والدین به كندی رشد كودك در مهارتهای حركتی ، زبانی و اجتماعی یا دشواریهای وی در این زمینه توجه كنند. بعد از حضور و دقت والدین آنچه كه حائز اهمیت است ، دانش معلمین مدرسه در مورد این اختلال، علائم آن و تشخیص بو ارجاع به موقع به متخصص مربوطه است.
تشخیص به موقع وزود هنگام (پیش از دبستان ویا سال اول دبستان) وشروع برنامه های آموزشی ویژه، در میزان موفقیت درمان وهمچنین طول مدت درمان بسیار مؤثر است.
لازم به ذكر است كه این ضایعه نیاز به مداخلات تخصصی دارد و پیش بینی آموزشهای جبرانی و فشار به كودك با كلاسهای خصوصی و…. چاره ساز نیست. لذا پس ازمراجعه به كارشناسان مربوطه وانجام ارزیابی های حركتی ، هیجانی ، عاطفی و آموزشهای خاص اختلال یادگیری برنامه های آموزشی متناسب با مشكلات كودك تدوین می شود. از آنجائی كه اكثر كودكان در زمینه های هنری، ورزشی و … از استعداد وتوانائیهای بالایی برخوردارند، باید به عنوان مربیان و والدین دلسوز درجبران نقص آموزشی آنان با دقت و توجه بیشتر عمل نمود تا از خستگی ، عدم اعتماد به نفس و بی علاقگی كودك به درس جلوگیری شود.
