. توانبخشی حرفه ای مددجویان کم توان ذهنی بالای 14 سال:
هرچند کودکان و نوجوانان معلول ذهنی به حاشیه زندگی اجتماعی رانده شده اند، ولی آنان نیز به دنبال آرزوهای گم شده خود هستند و امیدوارند حصار تنهایی شان فرو ریزد و زندگی شرافتمندانه برایشان میسر گردد . این مهم تنها از طریق آموزش، توانبخشی و حرفه آموزی این توانخواهان معصوم امکان پذیر می باشد. در واقع اتمام دوره آموزش رسمی در سازمان آموزش و پرورش استثنایی مصادف است با آغاز بی کاری و خانه نشینی برای اکثر نوجوانان مبتلا به ناتوانایی های هوشی. علت این امر را نمی توان تنها بر عهده ناتوانایی ها و یا ضعفهای این گروه از نوجوانان گذاشت. اغلب این افراد علی رغم گذراندن دوره های آموزشی مختلف و حتی توانمندی های جسمی و یا توانایی انجام کار در یک یا گاه چندین زمینه شغلی به گروه افراد سرگردان جامعه اضافه می شوند. موضوع آینده حرفه ای و استقلال نسبی مددجویان بالای 14 سال از مهمترین چالش های پیش روی خانواده ها و متخصصین آموزش های حرفه ای این گروه از نوجوانان به شمار می رود.
. اهداف بخش توانبخشی حرفه ای
اهداف بخش توانبخشی حرفه ای عبارتنداز:
- کشف و رشد توانمندی های مددجویان کم توان ذهنی
- جبران ناتوانایی ها و نقایص شناختی،حرکتی، اجتماعی مددجویان کم توان ذهنی از طریق فعالیتهای حرفه ای
- آماده سازی مددجویان برای کسب استقلال نسبی در حرفه و فعالیت های اجتماعی مربوط به آن
- فراهم آوری امکان ادغام مددجویان مبتلا به ناتوانایی های هوشی در جامعه از طریق فعالیت های حرفه ای
- فعال کردن خانواده های این افراد در امر آموزش و توانبخشی فرزندان به روش های گوناگون از جمله همکاری در آموزش، تعیین اهداف،تصمیم گیری های مختلف و..
. معرفی مرکز حرفه آموزی مرکز توانبخشی آتیه :
متأسفانه به دلیل ناکارآمد بودن بسیاری از آموزشهای رسمی تدارک دیده شده برای کودکان و نوجوانان کم توان ذهنی، آغاز دوران جوانی آنها مصادف با آغاز دوران سخت بیکاری است. علت این امر را نمی توان تنها بر عهده کم تواناییهای این گروه از نوجوانان گذاشت.موضوع آینده حرفه ای و استقلال نسبی مددجویان بالای 15 ســــال از مهمترین چالش های پیش روی خانواده ها و متخصصین آموزش های حرفـه ای ایــن گروه از نوجوانان به شمار می رود.
مرکز توانبخشی آتیه که از سال 1381 با هدف خدمت به کودکان کم توان ذهنی زیر 14 سال فعالیت خود را آغاز نموده است و این مرکز از سال 1396 مرکز حرفه آموزی دختران بالای 14 سال را به مجموعه فعالیت خود اضافه نموده است .
هدف اصلي مرکز توانبخشی آتیه، شناسايي و تقويت توانمنديهاي افراد كم توان ذهني و كمك به ارتقاي سطح استقلال آنها در زندگي و آماده كردن آنها براي بازار كار با توجه به سطح توانمنديهاي آنان مي باشد. آموزش به كم توانان ذهني در اين مركز برپايه روشهايي است كه براي آموزش مهارتهاي حرفه اي ، تجربه و تدوين شده است.
جهت تحقق برنامه هاي پيش بيني شده، فعاليتهاي مركز به بخشهاي ذيل تفكيك شده است:
1. آموزش :
به طور كلي روند كار آموزش به اين صورت است كه مددجو به صورت شفاهي با كار روبرو مي‌شود و راهنمايي‌هايي به منظور ايجاد كار صورت مي‌گيرد و در اين صورت حداقل واكنش صحيح وي بلافاصله تشويق مي‌شود. اگر واكنش مددجو صحيح نباشد راهنمايي مربي تكرار مي‌شود و الگويي صحيح از پاسخ به وي ارائه مي‌شود.اگر مددجو بازهم پاسخ صحيح ندهد ضمن تكرار دستور با گرفتن دست وي شيوة صحيح انجام كار به طور عملي و با كمك خود وي نشان داده مي شود ثبت هريك از اين مراحل بروي فرم‌هاي مخصوص ثبت رفتار به منظور نشان دادن سرعت مددجو در طي يك گام و تعداد جلسات مورد نياز براي يادگيري يك فعاليت انجام مي گيرد . لازم به ذكر است كه طي تمامي گام‌ها براي هريك از مددجويان ضروري نيست و آنان براساس توان خود مي‌توانند از تعدادي از مراحل جهش كنند. همچنين با اندازه‌گيري زمان انجام فعاليتهاي مختلف موجود در يك حرفه ، مقايسة سرعت انجام فعاليت توسط مددجو با زمان مطلوب صورت مي گيرد و تلاش مي شود اين فاصله به حداقل برسد. پس از طي مراحل فوق تعداد جلساتي كه براي طي هريك از گام‌ها لازم است تا فرد قادر به كسب آن مهارت شود تعيين مي شود و آموزشهاي عملي با استفاده از رويكردهاي علمي آغاز مي شود. لازم به ذكر است مدت اين دوره 6 تا یک ساله است كه شامل آموزشهاي مقدماتي و آموزش حرفه مي شود. اين آموزشها با توجه به نيازهاي آموزشي هر حرفه برنامه ريزي شده است كه تنوع كاري فراواني را نيز در بر دارد.
اهداف بخش آموزش حرفه ای عبارتنداز:
- کشف و رشد توانمندی های مددجویان کم توان ذهنی
- جبران ناتوانایی ها و نقایص شناختی،حرکتی و اجتماعی مددجویان کم توان ذهنی از طریق فعالیتهای حرفه ای
- آماده سازی مددجویان برای کسب استقلال نسبی در حرفه و فعالیت های اجتماعی مربوط به آن
- فراهم آوری امکان ادغام مددجویان مبتلا به ناتوانایی های هوشی در جامعه از طریق فعالیت های حرفه ای
- فعال کردن خانواده های این افراد در امر آموزش و توانبخشی فرزندان به روش های گوناگون از جمله همکاری در آموزش، تعیین اهداف،تصمیم گیری های مختلف و..
2. تولید
يكي از شعارهاي مركز كه سعي تمام فعالان اين مركز تحقق اين شعار است، « بازتواني و استقلال بخشيدن به مددجويان » مي باشد. لذا توانخواهان پذيرفته شده در مركز پس از طي مراحل آموزش به سطح توليد قابل قبول براي عرضه به بازار مصرف دست مي يابند. اين مركز با در اختيار قرار دادن امكانات مناسب مكاني و تجهيزات كارگاهي به روز و استاندارد براي توانخواهان و تلاش بي وقفه مددكاران مركز جهت بازاريابي مناسب براي توليدات توانخواهان، گام مهمي در جهت بازتواني و بخشيدن استقلال به دختران كم توان ذهني برداشته و در صدد رسيدن به موفقيتهاي بيشتري در اين زمينه است.
مركز آتیه داراي كارگاههاي توليدي متنوعي مي باشد از جمله اين كارگاهها مي توان به اين موارد اشاره كرد :
. كارگاه گل سازي
.كارگاه مونتاژ بدليجات
.كارگاه خياطي
. کارگاه قالی بافی و گلیم بافی
3. توانبخشي :
خدمات توانبخشي مركز توسط درمانگران متخصص هر رشته براي توانخواهان برنامه ريزي و اجرا مي شود كه شامل موارد ذيل است:
1.كاردرماني
2.گفتاردرماني
3.موسيقي درماني
4.رفتاردرماني
5.آموزش مهارتهاي خودياري و مهارتهاي روزمره زندگي
6.آموزش رفتار و برخوردهاي مناسب اجتماعي