برای شناخت بهتر موسیقی درمانی و درک اهمیت و تاثیر آن، باید انعکاس فعالیتها و نتایج عینی آن را از نزدیک تجربه کنیم و ببینیم چگونه انگیزه ها، حرکات، رفتار و افکار افراد با مشکلات گوناگون به سادگی برانگیخته میشوند و در جهت اهداف درمانی هدایت می گردند کودکان استثنایی به موسیقی علاقه دارند. خصوصا اگر دریابند که می توانند با تمرینهای ساده و سازهای آسان آهنگهایی را بنوازند و آواز بخوانند، علاقه و همکاری آنها فوق العاده می شود. روش موسیقی درمانی کودکان استثنایی تفاوت چندانی با آموزش کودکان عادی ندارد.
باموسیقی وآوازهای انتخابی اعضای بدن رابهتربشناسندوازاندام خودتصورروشنی بیابند،وکمک آواز-توام باعمل-مفاهیم مختلف آموزشی رافراگیرند(مراحل متوالی امورمربوط به خودیاری مانندلباس پوشیدن،مسواک زدن،شستن دستها،ویامفاهیم درسی مانندرنگها ،شماره ها،جهت یابی زمان،ومکان ویا مفاهیم لغات)ریتم موسیقی به حافظه کودکان عقب مانده کمک می کندکه مفاهیم واعمال مرتبط باآن راسریع ترحفظ کنند. نواختن ساز،خواندن وحرکات ریتمیک نیزدرکاهش گوشه گیری،افسردگی وپرخاشگری کودکان عقب مانده ذهنی موثراست.
تنهادرمواردی برحسب شرایط ذهنی کودک مقدارآموزش کمتروروندآن آهسته ترخواهدبودوبرای کودکانی که نقیصه یامعلولیت حسی یاحرکتی دارند،ازوسایل کمک آموزشی رایج که بیشتردردروس دیگرآنهارابه کارمی رود،استفاده می شود. برای آموزش موسیقی به کودکان استثنایی چندنکته اساسی وجوددارد:نخست توان هوشی وشرایط ذهنی کودک ودوم محدودیتهای حسی وحرکتی آنها. میزان هوش کودک درفراگیری موسیقی نقش مهمی دارد. کودکان عقب مانده تربیت پذیر که بهره هوشی آنهابین ۳۰تا۵۰است معمولا نمی تواننددروس موسیقی رابه طورمنسجم فراگیرند.آنهامی توانند آوازهاوترانه های کوتاهی بیاموزند.همچنین قادرندکه فعالیتهای ریتمیک گوناگونی راباسازهای کوبی مانندطبل،سه گوش،خاشخاشک،بنوازند،حرکات خودراباریتم آن هماهنگ سازندونیزتلاش کنندتاباآهنگهای ساده ریتم بگیرند. مهارتهای حرکتی وجنب وجوش آنهاتاثیرفوق العاده ای دارد. اماکودکان عقب مانده آموزش پذیربابهره هوشی بین ۵۰ تا۷۰می توانند دروس موسیقی رابه طورمنسجم وبرنامه ریزی شده بیاموزند ومرحله به مرحله پیش روند. ازبرنامه های موسیقی درمانی برای سازگاری اجتماعی،ثبات عاطفی،کنترل شخصی،افزایش تمرکز،انگیزش،احساس ارزش شخص،تقویت مهارتهای خودیاری استفاده می شود. نواختن سازهای مضرابی (بلز،زیلوفون،طبل و…)تواناییهای حرکتی وهماهنگی چشم ودست کودکان عقب مانده رابه طورفوق العاده ای تقویت می کند. حرکات موزیکال وموزون نیزدرتخلیه هیجانی وشادمانی آنهاموثراست.
تاثیرموسیقی درمانی برکودکان اوتیسم
یکی از روشهای درمانی بوده و کمک می کند به هماهنگی یایکپارچگی بین احساسات خود. یعنی بین حس شنوایی و سایر احساسات باشنیدن موسیقی هماهنگی بوجود می آیدکه می تواند در روند درمان موثر باشد و سبب رشد استعدادهای نهفته آنها می شود. ارتباط بیش فعالی وموسیقی درمانی: موسیقی درمانی برتمرکز،خودکنترلی وداشتن مهارتهای اجتماعی درکودکان وبزرگسالان بیش فعال تاثیرمی گذارد. آموزش موسیقی بطور نظام مندومنظم درپردازش حافظه موثراستوبرعملکرد حافظه کوتاه مدت بابهره گیری ازتحریکات موزون شنیداری متناوب،بهتر از زمانی است که تحریکات بینایی به کاربرده می شود. موسیقی ازراه تصویرسازی ذهنی،تقویت حافظه رابه دنبال دارد.همچنین آثار آموزش موسیقی برحافظه،ریاضیات،تواناییهای فضایی،توجه انتخابی وخواندن شناخته شده است.
چگونه موسیقی درمانی به کودکان کمک می کند
- موسیقی تمام احساسات کودک راتحریک می کند وباعث پیشرفت کودک دربسیاری اززمینه هامیشود.
- موسیقی وخلق آن برای کودک لذت بخش است.
- یک عامل محرک قوی برای آرامش بخش بودن برای کودکانیکه دارای اختلال اضطرابی هستند بسیارمفیداست.
- موسیقی های جالب کودکان راسرگرم می کند.
- موسیقی درمانی به آنهاکمک میکندتابادردواسترس بهترمقابله کنند.
- موسیقی کودک رااجتماعی کرده به اوکمک می کندتااحساسات خودرابهتربیان کند.
- سبب تقویت عزت نفس درکودکان می شود. به دلیل اینکه موسیقی برفعالیت هردونیمکره تاثیردارد ،درشناخت کودک نسبت به محیط موثربوده ویک نوع درمان درمهارتهای گفتاری به حساب می آید.
موسیقی درمانی درکودک توانخواه ازجمله کودکان بیش فعال وکودکان اوتیسم اثرات بسیارمثبتی دارد.